Tư vấn chuyên môn bài viết: BSCKI. Võ Văn Lùng

Bác sĩ chuyên khoa Ngoại và chuyên khoa Sản – Phụ khoa

1. Định nghĩa

Phương pháp đẻ không đau - gây tê ngoài màng cứng là kỹ thuật giúp giảm đau hiệu quả trong quá trình chuyển dạ và sinh con tự nhiên. Bằng cách tiêm thuốc tê vào không gian ngoài màng cứng. Phương pháp này giúp làm tê liệt các dây thần kinh chi phối cảm giác đau, từ đó giúp sản phụ trải qua cuộc sinh mà không phải chịu đựng các cơn đau dữ dội.

2. Cơ chế hoạt động

Gây tê ngoài màng cứng hoạt động bằng cách chặn các tín hiệu đau từ tử cung và đường sinh sản gửi đến não. Sau khi tiêm thuốc tê, cảm giác đau ở phần dưới cơ thể sẽ bị phong tỏa, giúp sản phụ giảm thiểu cơn đau nhưng vẫn tỉnh táo và tham gia vào quá trình sinh con.

3. Triển khai

Gây tê ngoài màng cứng là kỹ thuật giảm đau được sử dụng phổ biến hiện nay do bác sĩ gây mê hồi sức thực hiện. Bác sĩ sẽ đặt một ống thông rất nhỏ vào khoang ngoài màng cứng ở vị trí ngang thắt lưng. Ống thông này sẽ được lưu lại để cung cấp thuốc tê có nồng độ thấp trong suốt quá trình chuyển dạ giúp giảm thiểu cảm giác đau đớn mà vẫn duy trì mọi vận động của sản phụ một cách bình thường.

Sau 10 – 20 phút gây tê ngoài màng cứng, thuốc tê bắt đầu có tác dụng giảm đau cho sản phụ. Sau khi được gây tê sản phụ sẽ cảm thấy ít đau hoặc không hề đau.

4. Ưu điểm của phương pháp

- Giảm đau hiệu quả: Gây tê ngoài màng cứng giúp sản phụ giảm thiểu đau đớn trong suốt quá trình chuyển dạ mà không làm mất hoàn toàn cảm giác và khả năng di chuyển.

- Giúp sinh con dễ dàng hơn: Vì sản phụ không phải chịu đựng cơn đau quá lớn, cơ thể sẽ thoải mái hơn, giúp sản phụ tập trung vào việc rặn đẻ.

- An toàn và linh hoạt: Bác sĩ có thể điều chỉnh liều lượng thuốc tê để đảm bảo tác dụng giảm đau được duy trì cho đến khi bé chào đời.

- Giữ cho sản phụ tỉnh táo: So với gây mê toàn thân, phương pháp này giúp sản phụ hoàn toàn tỉnh táo và ý thức trong quá trình sinh nở, từ đó có thể tận hưởng khoảnh khắc con ra đời.

5. Nhược điểm của phương pháp

Gây tê ngoài màng cứng là phương pháp an toàn, tuy nhiên, như các thủ thuật y khoa khác, phương pháp gây tê ngoài màng cứng vẫn có những hạn chế, rủi ro nhất định.

- Hạ huyết áp: Đây là tác dụng phụ thường gặp nhất của phương pháp gây tê ngoài màng cứng. Do thuốc tê có thể ảnh hưởng đến dây thần kinh mạch máu gây hạ huyết áp. Hiện nay, khi gây tê ngoài màng cứng, huyết áp thai phụ sẽ được theo dõi thường xuyên.

- Mất kiểm soát bàng quang: Thai phụ sẽ không có cảm giác căng cứng bàng quang do thuốc gây tê tác động. Khả năng kiểm soát bàng quang của bệnh nhân sẽ trở lại bình thường ngay khi hết thuốc tê. Trong quá trình gây tê, có thể người bệnh sẽ được đặt ống thông tiểu.

- Ngứa da: Khi gây tê ngoài màng cứng, sản phụ có thể gặp tình trạng ngứa da.

- Buồn nôn: Khi gây tê ngoài màng cứng, sản phụ cũng có thể buồn nôn do hạ huyết áp.

- Đau lưng: Đây là nguyên nhân khiến sản phụ lo ngại khi gây tê ngoài màng cứng. Tuy nhiên, đã có nghiên cứu không có sự gia tăng nguy cơ gây đau lưng kéo dài khi áp dụng phương pháp gây tê ngoài màng cứng.

- Nhiễm trùng

- Tụ máu ngoài màng cứng

- Các biến chứng hiếm gặp: Tuy phương pháp đánh giá an toàn cao, nhưng vẫn ghi nhận các biến chứng hiếm gặp như: ngất, khó thở, tổn thương dây thần kinh.

6. Phương pháp gây tê ngoài màng cứng có an toàn cho em bé

Gây tê ngoài màng cứng là phương pháp an toàn cho cả mẹ và em bé, nhờ cơ chế ngăn chặn cảm giác đau bằng cách ức chế dẫn truyền thần kinh ở vùng lưng mà không ảnh hưởng nhiều đến hệ thống tuần hoàn. Thuốc tê được tiêm trực tiếp vào các rễ thần kinh tại cột sống, giúp giảm thiểu tối đa lượng thuốc xâm nhập vào máu. Điều này có nghĩa là thuốc hầu như không qua nhau thai và không gây ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe của thai nhi.

Về phía mẹ, nhiều chị em còn băn khoăn về tác dụng phụ của phương pháp này, trong đó có lo lắng về đau lưng sau sinh. Tuy nhiên, cơn đau nhẹ tại vị trí tiêm thường sẽ tự hết trong vòng 48 giờ. Còn đối với tình trạng đau lưng kéo dài sau sinh, đây là vấn đề mà phần lớn phụ nữ phải đối mặt do thay đổi trọng lượng cơ thể, ít vận động trong thai kỳ và gánh nặng của việc chăm sóc con nhỏ sau khi sinh.

7. Những ai được gây tê ngoài màng cứng khi sinh con

Đẻ không đau bằng phương pháp gây tê ngoài màng cứng hiện là một dịch vụ phổ biến tại nhiều bệnh viện, dành cho các mẹ bầu có sức khỏe tốt và đủ điều kiện để sinh thường. Khi nhập viện, sản phụ có thể yêu cầu thực hiện phương pháp này nếu có nhu cầu.

Đối với những mẹ bầu có ngưỡng chịu đau thấp, quá trình sinh nở thường gặp nhiều khó khăn do mệt mỏi, căng thẳng, lo âu, đặc biệt là khi sinh con lần đầu. Do đó, đăng ký dịch vụ đẻ không đau sẽ giúp mẹ trải qua hành trình sinh nở một cách an toàn và nhẹ nhàng hơn.

8. Những ai không được thực hiện phương pháp gây tê ngoài màng cứng

Dịch vụ đẻ không đau sẽ không được chỉ định cho các thai phụ ở tình trạng sau:

- Mẹ bầu mắc các bệnh lý về tim mạch.

- Có viêm nhiễm hoặc nhiễm trùng tại vùng lưng nơi dự kiến tiêm thuốc tê.

- Có tiền sử dị ứng với thuốc gây tê.

- Đang sử dụng thuốc chống đông máu.

- Có hiện tượng chảy máu hoặc nhiễm trùng máu.

- Gặp bất thường về cột sống như đã từng phẫu thuật cột sống hoặc có cấy ghép kim loại ở vùng lưng.

9. Một số lưu ý khi thực hiện dịch vụ

Khi sử dụng dịch vụ đẻ không đau bằng phương pháp gây tê ngoài màng cứng, mẹ bầu cần chú ý một số điểm sau để đảm bảo quá trình chuyển dạ diễn ra suôn sẻ:

- Sản phụ sẽ được yêu cầu nằm nghiêng hoặc ngồi, cong lưng và kéo hai đầu gối sát lên bụng để bác sĩ thực hiện gây tê. Trong lúc này, do bụng đang lớn, mẹ có thể cảm thấy hơi khó chịu.

- Thuốc gây tê ngoài màng cứng có thể gây hạ huyết áp tạm thời và làm giảm lưu lượng máu đến nhau thai, có thể dẫn đến nhịp tim của bé giảm. Vì vậy, nhịp tim của em bé sẽ được theo dõi liên tục trong suốt quá trình.

- Một số tác dụng phụ thường gặp của thuốc gây tê bao gồm: ngứa, buồn nôn…

10. Dịch vụ “đẻ không đau” tại BVĐK Thanh Vũ Medic Bạc Liêu

- Dịch vụ “đẻ không đau” tại Bệnh viện Đa khoa Thanh Vũ Medic Bạc Liêu được thực hiện bởi đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm - vững chuyên môn, mang đến cho khách hàng những trải nghiệm giá trị như kỳ nghỉ dưỡng.

- Mẹ bầu sẽ được chăm sóc chu đáo trong một không gian hiện đại và thoải mái. Từ giai đoạn chuẩn bị cho đến khi chào đón bé yêu. Những khoảnh khắc ấy sẽ trở thành những kỷ niệm đáng nhớ.

Chăm sóc toàn diện: Mẹ bầu được đội ngũ bác sĩ chăm sóc tận tình, kỹ thuật gây tê ngoài màng cứng giúp giảm đau nhưng vẫn giữ mẹ tỉnh táo và thoải mái trong suốt quá trình sinh.

Môi trường tiện nghi: Phòng sinh hiện đại, được trang bị đầy đủ tiện nghi, mang lại không gian thư giãn, giúp mẹ bầu cảm thấy thoải mái từ những bước đầu tiên.

Theo dõi an toàn: Nhịp tim của bé và tình trạng sức khỏe của mẹ được theo dõi liên tục, đảm bảo an toàn tối đa với sự can thiệp kịp thời khi cần thiết.

Hỗ trợ sau sinh: Mẹ được chăm sóc trong phòng hồi sức tiện nghi, nhận hỗ trợ từ dinh dưỡng đến tư vấn sau sinh, giúp phục hồi nhanh chóng và tận hưởng khoảnh khắc bên con yêu.